Μπιζέλι – Pea

Μπιζέλι

Φυτό ποώδες –Πίσον το εδώδιμον ή ήμερον (Pisum sativum)– που ανήκει στην οικογένεια Λεγκουμινώδη ή Χεδρωπά, υποοικογένεια Ψυχανθή (δικοτυλήδονα).

Υπάρχουν 6 είδη με πολλές ποικιλίες.

Τα σπουδαιότερα είναι το λαχανοκομικό και το κτηνοτροφικό.

Το μπιζέλι κατάγεται από την Αιθιοπία και το Ανατ. Αφγανιστάν.

Στην Ελλάδα το καλλιεργούσαν από την αρχαιότητα.

Το λαχανοκομικό μπιζέλι έχει ρίζα πασσαλώδη, όχι πολύ βαθιά, με λίγες σχετικά διακλαδώσεις.

Είναι νάνο (ύψ. 3050 εκ.) ή αναρριχώμενο (ύψ. 23 μ.), με έλικες που χρησιμεύουν για να στερεώνεται σε υποστηρίγματα.

Έχει σύνθετα φύλλα από 35 ζεύγη μικρών φυλλαρίων.

Τα άνθη του, άσπρα ή ρόδινα, είναι μεμονωμένα ή ανά δύο έως τρία στις μασχάλες των φύλλων.

Ο καρπός σχηματίζει λοβό που περικλείει σπέρματα με πράσινο ή κίτρινο, λείο ή ρυτιδωμένο περισπέρμιο. Είναι [GLi]φυτό δροσερών, υγρών και μάλλον ψυχρών περιοχών. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται το φθινόπωρο.

Η θερμοκρασία παίζει το σπουδαιότερο ρόλο στην καλλιέργειά του.

Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς το έδαφος, αρκεί αυτό να είναι καλά οργωμένο, πλούσιο σε θρεπτικές ουσίες και να ποτίζεται.

Τα σπέρματα και οι λοβοί του μπιζελιού είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, διαλυτές αζωτούχες ουσίες και άμυλο, ενώ κατά την ωρίμανση συγκεντρώνεται στα κύτταρα ασβέστιο, γι’ αυτό και τα μπιζέλια των ασβεστούχων εδαφών δε βράζουν εύκολα.

Καλλιεργείται για τα σπέρματά του που τρώγονται νωπά (αρακάς).

Σε ορισμένες ποικιλίες τρώγεται ολόκληρος ο καρπός (γλυκομπίζελα).

Χρησιμοποιείται ακόμα ολόκληρο το φυτό για χλωρή λίπανση, γιατί είναι αζωτολόγο.

Ο σπουδαιότερος εχθρός του είναι ο βρούχος, αλλά και οι αφίδες. Επίσης προσβάλλεται από το ωίδιο, τον άνθρακα κ.ά.

Το κτηνοτροφικό μπιζέλι δε διαφέρει από το προηγούμενο. Είναι ημινάνο ως 1 μ. ύψος. Ευδοκιμεί κυρίως στις ορεινές περιοχές και ή κόβεται πριν από την ανθοφορία του για τροφή των ζώων και για χλωρή λίπανση ή χρησιμοποιείται για τα πλούσια σε πρωτεΐνες σπέρματά του.

Συγγενικό φυτό είναι και το μοσχομπίζελο του γένους Λάθυρος (Λάθυρος ο εύοσμος), που καλλιεργείται ως διακοσμητικό για τα ωραία αρωματικά άνθη του.

George Li

Σχετικά με Γεώργιος Λυμπερόπουλος

Είμαι Ηλεκτρονικός όπου τα τελευταία μου τωρινά χρόνια έμαθα να χειρίζομαι τους Ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από την κατασκευή αλλά και από τον προγραμματισμό τους θα έλεγα πολύ καλά. Ευχαριστώ που διαβάζετε την ιστοσελίδα μου!

Δείτε όλα τα άρθρα του/της Γεώργιος Λυμπερόπουλος →