(Ηλεκτρονικά)
Αναλυτική εικόνα του φωτός και, γενικότερα, οποιασδήποτε ακτινοβολίας που έχει μία δοσμένη προέλευση απεικονίζει ξεχωριστά τις διάφορες συνιστώσες της ακτινοβολίας. [GLi]Το φάσμα δημιουργείται με τη βοήθεια διατάξεων που λέγονται φασματοσκόπια ή φασματογράφοι, η απλούστερη από τις οποίες είναι το κοινό γυάλινο πρίσμα.
Το πρίσμα αναλύει το λευκό φως, επειδή το γυαλί παρουσιάζει διαφορετικό δείκτη διάθλασης για την καθεμιά από τις απλές ακτινοβολίες που συνθέτουν το λευκό φως –ο δείκτης αυξάνεται, καθώς προχωρούμε από τα μικρά μήκη κύματος προς τα μεγάλα. Έτσι, αν τοποθετήσουμε ένα διάφραγμα απέναντι από το πρίσμα, βλέπουμε να σχηματίζονται σε αυτό χρωματιστές ραβδώσεις, κόκκινη, πορτοκαλιά, κίτρινη, πράσινη, γαλάζια, βαθιά μπλε και μοβ κατά σειρά. Ακόμα αναλύονται και οι αόρατες ακτινοβολίες (υπεριώδεις και υπέρυθρες).
Η μελέτη των φασμάτων, τόσο του μικρόκοσμου (άτομα, μόρια) όσο και του μακρόκοσμου (αστέρια), αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο για τη γνώση του σώματος που τα εκπέμπει ή τα απορροφά. Τα φάσματα απορρόφησης αντιστοιχούν στα ίδια μήκη[GLi]κύματος των φασμάτων εκπομπής ενός ατόμου ή μορίου και στην πρώτη περίπτωση έχουν τη μορφή σκοτεινών γραμμών, ενώ στη δεύτερη είναι φωτεινές γραμμές (αν βέβαια το φάσμα είναι ορατό), που αντιστοιχούν στο ίδιο μήκος κύματος με τις σκοτεινές γραμμές των φασμάτων απορρόφησης.
Οι περιοχές του φάσματος, στις οποίες εκπέμπουν και απορροφούν τα άτομα και τα μόρια, χωρίζονται ως εξής:
1. Υπεριώδες και ορατό (200-800 mμ). Εδώ γίνονται ηλεκτρονικές κυρίως διεγέρσεις.
2. Υπέρυθρο (2-16 mμ). Δονήσεις και περιστροφές μορίων (φάσματα ταινιών).
3. Μικροκύματα (1 mm-10 cm) και ραδιοκύματα (1-10 m). Διεγέρσεις περιστροφής των μορίων. Εδώ[GLi]εντάσσονται τα φάσματα ηλεκτρονικού παραμαγνητικού συντονισμού (EPR, ESR), που οφείλονται σε διεγέρσεις μοναχικών ηλεκτρονίων μέσα σε μαγνητικό πεδίο, καθώς και τα φάσματα πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR) στην περιοχή των ραδιοκυμάτων, που οφείλονται σε διεγέρσεις πυρήνων κάτω από την επίδραση μαγνητικού πεδίου.
