(Μυθολογία)
Το αρμονικό τραγούδι που έβγαινε από τα χείλη τους, είχε τη δύναμη να πλανεύει τους πάντες και να[GLi] τους κάνει να ξεχνούν πατρίδα και οικογένεια.
Ήθελαν να μείνουν εκεί, κοντά τους για πάντα, μόνο και μόνο για να τις ακούνε.
Οι Σειρήνες είχαν σώμα πουλιού με φτερούγες και γυναικείο κεφάλι και χέρια. Άλλοι έλεγαν πως πατέρας τους ήταν ο Φόρκης, ένας από τους “γέροντες της θάλασσας” κι άλλοι πως γονείς τους ήταν ο ποταμός Αχελώος και η Γαία ή Χθων, δηλαδή η Γη. Μητέρα τους, όμως, ήταν ίσως και μια από τις Μούσες είτε η Μελπομένη, είτε η Τερψιχόρη, είτε η Καλλιόπη κι ίσως έτσι εξηγείται και το μεγάλο τους ταλέντο στο τραγούδι.
ΤΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΣΕΙΡΗΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΣΕΣ ΗΤΑΝ;
Οι Σειρήνες ήταν δύο ή τρεις και φαντάζονταν πως η μια τραγουδά, η δεύτερη παίζει λύρα και η τρίτη αυλό. Όσοι τις θεωρούσαν κόρες της Τερψιχόρης, τις ονόμαζαν[GLi] Παρθενώπη, Λίγεια και Λευκωσία. Όσοι τις θεωρούσαν κόρες της Μελπομένης, τις ονόμαζαν Θελξίπεια, Αγλαόπη και Πεισινόη. Υπήρχαν διάφορες εκδοχές σχετικά με το πώς οι Σειρήνες μεταμορφώθηκαν σε μισές γυναίκες – μισές πουλιά.
ΕΚΔΟΧΕΣ ΓΙΑ ΣΕΙΡΗΝΕΣ
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, οι Σειρήνες κρατούσαν συντροφιά στην κόρη της Δήμητρας, τη μικρή Περσεφόνη. Όταν την απήγαγε ο Πλούτωνας, ο θεός του Κάτω Κόσμου, δεν τον εμπόδισαν και γι’ αυτό τιμωρήθηκαν μ’ αυτόν τον τρόπο.
Η δεύτερη εκδοχή, υποστηρίζει, αντίθετα, ότι οι ίδιες ζήτησαν να πάρουν τη μορφή πουλιού ώστε να μπορέσουν καλύτερα να ψάξουν για τη χαμένη κόρη.
Σύμφωνα με την τρίτη εκδοχή, η Αφροδίτη ήταν υπεύθυνη αποφάσισε να τις τιμωρήσει, επειδή περιφρονούσαν τον Έρωτα.
ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΣΕΙΡΗΝΩΝ
Στην Οδύσσεια, η Κίρκη προειδοποιεί τον Οδυσσέα για τις Σειρήνες κάθονται στο νησί τους, σ’ ένα λιβάδι, κοντά στη θάλασσα, που από μακριά μοιάζει ανθισμένο. Αν όμως πλησίαζε κανείς πιο κοντά, θα έβλεπε ότι στην πραγματικότητα ήταν γεμάτο ανθρώπινα κόκαλα και σώματα, που σάπιζαν κι έλιωναν.
Οι Σειρήνες τραγουδούν με φωνή καθαρή και γλυκιά σαν μέλι και γοητεύουν μ’ αυτό κάθε ανύποπτο ναυτικό [GLi]που περνά από κοντά τους με το καράβι του.
Αυτή τη φοβερή έλξη που ασκούσαν στ’ αυτιά των περαστικών ήταν και η αιτία του χαμού εκείνων δεν τους σκότωναν οι ίδιες, αλλά μόνοι τους εκείνοι λησμονούσαν να φάνε και να πιουν, προσηλωμένοι στην αρμονική μελωδία. Ή πάλι, καραβοτσακίζονταν στις απόκρημνες ακτές και τις ξέρες που υπήρχαν σ’ εκείνα τα μέρη.
Ελάχιστες ήταν οι εξαιρέσεις εκείνων που γλίτωσαν.
Η μια περίπτωση ήταν το καράβι του Οδυσσέα, χάρη στις συμβουλές της Κίρκης, και η άλλη το καράβι του Ιάσονα, η Αργώ. Όταν το πλοίο του Οδυσσέα πλησίαζε, οι σύντροφοί του κωπηλατούσαν με τ’ αυτιά τους βουλωμένα με κερί, ενώ ο ίδιος ήταν όρθιος, δεμένος χειροπόδαρα στο κατάρτι, ώστε να μπορέσει ν’ ακούσει το τραγούδι τους, αλλά και να σωθεί.
Οι Σειρήνες τον προσκαλούσαν μελωδικά, αλλά και εξιστορούσαν όλα όσα είχαν γίνει στην Τροία και όλα όσα γίνονται πάνω στη γη, γιατί ήταν επιπλέον προικισμένες με απέραντη σοφία.
Ο Οδυσσέας, ξετρελαμένος, παρακαλούσε τους συντρόφους του να τον λύσουν και τους έκανε νοήματα με τα φρύδια του. Εκείνοι όμως τραβούσαν κουπί ολοένα και πιο γρήγορα και δυο απ’ αυτούς έσφιξαν ακόμη πιο πολύ τα σκοινιά που κρατούσαν τον αρχηγό τους.
Έτσι το καράβι πέρασε τις Σειρήνες χωρίς καμιά απώλεια.
Στην Αργοναυτική εκστρατεία φυσούσε δυνατός αέρας, που παρέσυρε την Αργώ μακριά από τις Σειρήνες. Το τραγούδι όμως έφτασε στ’ αυτιά των Αργοναυτών, που πολύ γρήγορα στράφηκαν προς τα εκεί και ήταν έτοιμοι να υποκύψουν στον πειρασμό. Τότε ο Ορφέας, που βρισκόταν ανάμεσά τους, είχε τη φαεινή ιδέα ν’ αρχίσει να τραγουδά, παίζοντας μαζί και τη λύρα του. Κάλυψε, έτσι, τις Σειρήνες και ελαχιστοποίησε την έλξη που ασκούσαν στους συντρόφους του. Με τον τρόπο αυτόν τους έσωσε όλους, εκτός από τον Βοώτη, που έπεσε στη θάλασσα κι άρχισε να κολυμπά, για να βρεθεί κοντά τους.
Ευτυχώς, τον λυπήθηκε η Αφροδίτη και τον έσωσε.
ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΕΙΡΗΝΩΝ
Σύμφωνα με την παράδοση, οι Σειρήνες ήταν γραφτό να πάψουν να ζουν, όταν θα ερχόταν η στιγμή που κάποιος[GLi] θα ξέφευγε από τη σαγήνη του τραγουδιού τους. Ο Οδυσσέας ήταν ο πρώτος που το κατάφερε και μετά απ’ αυτό οι Σειρήνες, ταπεινωμένες, αυτοκτόνησαν, πέφτοντας στη θάλασσα.
Αλλού, αντίστοιχα, έλεγαν πως οι Σειρήνες ήταν γραφτό να ζήσουν για όσο χρόνο δεν τις ξεπερνούσε κανείς στην τέχνη του τραγουδιού.
Οι άνθρωποι συμπλήρωναν, όμως, και τις δυο αυτές εκδοχές λέγοντας ότι δεν πέθαναν, αλλά μεταμορφώθηκαν σε απόκρημνους θαλάσσιους βράχους. Τόπο κατοικίας των Σειρήνων θεωρούσαν οι περισσότεροι ένα νησί στο στενό της Μεσσήνης μεταξύ Ιταλίας και Σικελίας, κοντά στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Άλλοι πίστευαν πως βρισκόταν στο ακρωτήριο Πέλωρο ή στα περίχωρα της Αίτνας ή στην Κατάνη ή στα νησιά Σειρηνούσες.
Μια απ’ αυτές, μάλιστα, τη λάτρευαν ως θεά σε μια πόλη που έφερε το όνομά της, την Παρθενόπη. Η πόλη αυτή αργότερα ονομάστηκε Νεάπολις.
Υπήρχε, τέλος, και μια διαφορετική πίστη για τις Σειρήνες, πως δεν ήταν μόνο τέρατα της θάλασσας μα και δαίμονες της στεριάς, που έμοιαζαν με τις Ερινύες και της Άρπυιες.
Κατοικούσαν κάτω από τη Γη κι από κει[GLi] ορμούσαν στους ανθρώπους, ενώ κοιμούνταν, βασανίζοντας τους με εφιάλτες και τρομακτικά όνειρα.
