Για να αποφύγει τις ερωτικές επιθέσεις του Μίνωα έπεσε στη θάλασσα, όπου τη μάζεψαν στα δίκτυα τους ψαράδες (γι` αυτό και λέγετε Δίκτυννα), για να γλυτώσει από τις επιθέσεις των ψαράδων έπεσε ξανά στη θάλασσα και κολύμπησε ως την Αίγινα.
Οι Αιγινήτες της αφιέρωσαν ωραίο ναό δωρικού ρυθμού (600 π. Χ.) ου οποίου σώζωνται τα ερείπια (ο περίφημος Ναός της Αφαίας).
Αρχικά Θεωρήθηκε ότι ο ναός της Αφαίας εί[GLi]χε ιδρυθεί προς τιμήν της Αθηνάς, αφού η μορφή της κυριαρχούσε και στα δύο αετώματα.
Κατά τις ανασκαφές όμως των γερμανών αρχαιολόγων το 1901, βρέθηκε μια επιγραφή όπου αναφέρεται το όνομα της τοπικής θεάς Αφαίας.
Ένα αντικειμενικά μοναδικό έργο υπογράφει με την αρχιτεκτονική του τελειότητα την κορυφή μίας λοφοσειράς.
Δημιουργήθηκε τον 8ο π. Χ. αιώνα και συναρπάζει τον καθένα με τη χάρη των γραμμών του και τις διόδους φωτός ανάμεσα στους πάμπολλους κίονες που το ολοκληρώνουν.
Πληροφορίες για την Αφαία, στην οποία ήταν αφιερωμένος ο ναός, αντλούμε από τον Παυσανία και φυσικά από ότι θρυλολογείται στο νησί.
Η προϊστορία μας λέει λοιπόν ότι από τον Δία και την Κάρμη γεννήθηκε η Βριτόμαρτις, που αγαπούσε πολύ το κυνήγι και επακόλουθα ήταν[GLi]προστατευόμενη της θεάς Άρτεμης. Όμως την ερωτεύθηκε ο Μίνωας και για να του ξεφύγει ρίχτηκε στη θάλασσα, για να μπλεχτεί στα δίκτυα ψαράδων, που την πήραν μαζί τους φυσικά σαν θείο δώρο στο καράβι.
Όμως η ιστορία επαναλαμβάνεται, αφού λόγω του κεραυνοβόλου έρωτα ενός ναύτη η Βριτόμαρτις πέφτει ξανά στη θάλασσα!
Κολυμπώντας σαν δελφίνι από το φόβο μην την ερωτευθεί κάποιο θαλάσσιο αρσενικό βγήκε στην Αίγινα για να χαθεί στα δάση.
Οι ναύτες που την παρακολουθούσαν την έβλεπαν να χάνεται σιγά-σιγά, σαν κάποιο θείο πέπλο να την τυλίγει και γι` αυτό την ονόμασαν Αφαία, δηλαδή «Άφαντη»!
Κατά τους ιστορικούς χρόνους, στο χώρο που συνδέεται με την προϊστορική λατρεία χτίσθηκαν τρείς ναοί σε διαφορετικές περιόδους, στην ίδια πάντα θέση.
Από τον πρώτο ναό, που χρονολογείται στις αρχές του 6ου π. Χ. αιώνα, διασώζονται κάποιες θεμελιώσεις μόνο.
Ο δεύτερος ναός ήταν μεγαλύτερος και στην ανατολική πλευρά του υπήρχε βωμός.
Ο τρίτος ναός χτίστηκε γύρο στο 500 π. Χ. και είναι περίμετρος Δωρικός με έξι κίονες κατά πλάτος και δώδεκα κατά μήκος. Από δύο κίονες υπάρχουν στον πρόδρομο και στον οπισθόδρομο, ανάμεσα σε παραστάδες, ενώ δύο δί[GLi]τονες δωρικές κιονοστοιχίες από πέντε κίονες η κάθε μία, στο εσωτερικό του σηκού, στηρίζουν τη στέγη.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πόσο επιβλητικός παραμένει ακόμη και σήμερα ο συγκεκριμένος αρχαίος ναός. Ένα κατ` ευφημισμό ιερό ισόπλευρο τρίγωνο έχει για κορυφές του, τον Παρθενώνα, τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο και αυτόν της Αφαίας εδώ στην Αίγινα.
Οι κίονες, οι τοίχοι του σηκού, το επιστήλο και τα τρίγλυφα είναι κατασκευασμένα από ντόπιο ασβεστόλιθο με επίχρισμα. Τα γλυπτά των αετωμάτων όμως είναι όλα από παριανό μάρμαρο που ήταν χρωματισμένο και παρίσταναν την εκστρατεία των Ελλήνων και κατά της Τροίας του Πριάμου με αρχηγό τον Αγαμέμνονα και την εκστρατεία του Ηρακλή κατά του βασιλιά Λαομέδοντα. Σήμερα βρίσκονται στην γλυπτοθήκη του Μονάχου. . . .
