Θεωρείται ο ιδρυτής των Ολυμπιακών αγώνων.
Γύρω από το πρόσωπο του Πέλοπα δημιουργήθηκαν πολλοί μύθοι.
Πατέρας του ήταν ο Τάνταλος , γιος του Δία και της Πλουτώς.
Ο Τάνταλος ήταν πολύ πλούσιος βασιλιάς, αλλά η συμπεριφορά του είχε προκαλέσει πολλές φορές την οργή των θεών, απέναντι στου[GLi]ς οποίους είχε επιδείξει ασέβεια και αλαζονεία. Το φριχτότερο όμως έγκλημα διέπραξε όταν πρόσφερε στους θεούς γεύμα τις μαγειρεμένες σάρκες του γιου του Πέλοπα. Αγανακτισμένοι οι θεοί με τον παιδοκτόνο αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν παραδειγματικά.
Ο Δίας κάλεσε τη μοίρα Κλωθώ, η οποία επανέφερε το νεαρό Πέλοπα στη ζωή, ενώ ο Τάνταλος καταδικάστηκε στο μαρτύριο της αιώνιας πείνας και δίψας.
ΜΥΘΟΙ ΠΕΛΟΠΑ
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο Τάνταλος, διωγμένος από τη Λυδία, εγκαταστάθηκε μαζί με το γιο του Πέλοπα στην Ελλάδα. Ο νεαρός τότε Πέλοπας πήγε στην Πίσα της Ήλιδας, όπου βασίλευε ο Οινόμαος, γιος του θεού Άρη. Ο Οινόμαος διέδιδε ότι θα έδινε τη θυγατέρα του Ιπποδάμεια σε όποιον κατόρθωνε να τον νικήσει στις αρματοδρομίες.
Η τύχη όμως του ηττημένου θα ήταν φριχτός θάνατος. Δώδεκα μνηστήρες είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους, γιατί το άρμα του Οινόμαου ήταν ανίκητο, δώρο του πατέρα του Άρη.
Ο Πέλοπας ζήτησε τη βοήθεια του Ποσειδώνα, που του χάρισε άρμα με φτερωτά άλογα και έτσι νίκησε τον Οινόμαο.
Σύμφωνα μ’ έναν άλλο μύθο, ο Πέλοπας[GLi] υποσχέθηκε στον Μυρτίλο, γιο του Ερμή, ηνίοχο του Οινόμαου, το μισό του βασίλειο, εάν τον βοηθήσει.
Ο Μυρτίλος έβγαλε μια σφήνα από τη ρόδα του άρματος του Οινόμαου με αποτέλεσμα να συντριβεί το άρμα και ο [GLi] να βρει τραγικό θάνατο.
Λέγεται ότι ο Οινόμαος καταράστηκε τον Μυρτίλο να πεθάνει από το χέρι του Πέλοπα.
Όταν ο Πέλοπας παντρεύτηκε την Ιπποδάμεια και έγινε βασιλιάς, ο Μυρτίλος του ζήτησε το μερίδιό του.
Ο Πέλοπας όμως, αντί για βασίλειο, του πρόσφερε οικτρό θάνατο, γκρεμίζοντάς τον στη θάλασσα. Ο δύστυχος νέος πριν ξεψυχήσει καταράστηκε τον Πέλοπα και τους απογόνους του.
Η κατάρα αυτή υπήρξε η αφορμή για τις δυστυχίες που βρήκαν αργότερα τους Πελοπίδες ή Ατρείδες.
Υπήρχαν όμως και άλλες εκδοχές για το τέλος του Μυρτίλου.
Ο Πέλοπας σκότωσε τον Μυρτίλο γιατί ο δεύτερος ερωτεύτηκε την Ιπποδάμεια.
Σύμφωνα με άλλη άποψη, η Ιπποδάμεια, που ήταν ερωτευμένη με τον Μυρτίλο, τον συκοφάντησε στον Πέλοπα ότι προσπάθησε να τη βιάσει, επειδή εκείνος την απέκρουσε.
Χολωμένος ο Πέλοπας, τον γκρέμισε στη θάλασσα.
Ο Πέλοπας έκανε με την Ιπποδάμεια δεκαπέντε παιδιά, ανάμεσα στα οποία τον Ατρέα και τον Θυέστη.
Γύρω από έναν άλλο γιο του, τον Χρύσιππο, δημιουργήθηκαν διάφοροι[GLi] μύθοι.
Ο Χρύσιππος, γιος του Πέλοπα και μιας Νύμφης, νέος, όμορφος και καλός, οδηγήθηκε στην αυτοκτονία, εξαιτίας του Λάιου, γιου του Λάβδακου, ο οποίος, κυνηγημένος από τη Θήβα, κατέφυγε στην αυλή του Πέλοπα.
Ο Λάιος ερωτεύτηκε παράφορα τον ωραίο νέο και ο δυστυχισμένος Χρύσιππος προτίμησε το θάνατο από την ντροπή.
Ο Πέλοπας, απαρηγόρητος, καταράστηκε τον Λάιο και η κατάρα του έπεσε τρομερή πάνω στη γενιά των Λαβδακιδών.
ΜΥΘΟΣ ΠΕΛΟΠΑ
Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι η Ιπποδάμεια έπεισε τους γιους της Ατρέα και Θυέστη να δολοφονήσουν τον Χρύσιππο, επειδή φοβόταν ότι ο Πέλοπας, που του είχε ιδιαίτερη αδυναμία, θα τον όριζε διάδοχό του στο θρόνο. Γεμάτος οργή ο Πέλοπας έδιωξε από το παλάτι τους ένοχους και καταράστηκε τα δυο αδέρφια και τους απογόνους τους να αλληλοσκοτώνονται.
Οι θεοί και οι Ερινύες εισάκουσαν τις κατάρες.
Η ιστορία του ισχυρότερου και πλουσιότερου βασιλικού οίκου της Ελλάδας, του οίκου των Ατρειδών, ήταν γεμάτη από αποτρόπαια εγκλήματα απόγονοι του Πέλοπα βασίλεψαν στις Μυκήνες και στη Σπάρτη από το 12ο ή 14ο π.Χ. αιώνα, μέχρι τις αρχές του 9ου π.Χ. αιώνα, δηλαδή μέχρι την κάθοδο των Δωριέων.
Σύμφωνα με το μύθο, οι Έλληνες κατά την εκστρατεία τους ενάντια στην Τροία μετέφεραν μαζί τους τα λείψανα του ήρωα, υπακούοντας σε χρησμό, σύμφωνα με τον οποίο, μονάχα με τη βοήθεια του Πέλοπα οι Έλληνες θα μπορούσαν να κατακτήσουν την πλούσια πόλη του Πρίαμου.
