(Μυθολογικό Λεξικό)
Μυθικός ήρωας της Αττικής, γιός της Γης.
Έζησε γύρω στα 1600 π. Χ.
Ήρωας και πρώτος βασιλιάς της Αθήνας.
Ήταν αυτόχθων, δη[GLi]λαδή, σύμφωνα με τη μυθολογία, φύτρωσε από τη γη και είχε από τη μέση και πάνω ανθρώπινο σώμα και από τη μέση και κάτω φιδίσιο.
Λέγετε πως ο Κέκροπας έκτισε την Αθήνα, που στην αρχή ονομαζόταν Κεκροπία. Έτσι οι Αθηναίοι λέγονταν Κεκροπίδες.
Ο Κέκροπας θεωρείται διάδοχος του πρώτου βασιλιά της Αττικής Ακταίου, του οποίου την κόρη, την Άγραυλο, παντρεύτηκε. Επίσης θεωρείται θεμελιωτής του πολιτισμού στην Αττική. Αυτός ίδρυσε την Αθήνα, θέσπισε νόμους, καθιέρωσε τη μονογαμία, εφεύρε τη γραφή και έκανε απογραφή του πληθυσμού. Αντικατέστησε επίσης τις ανθρωποθυσίες που γίνονταν προς τιμή του Δία με άλλες προσφορές και δίδαξε στους ανθρώπους να θάβουν τους νεκρούς τους.
Ο Κέκροπας ήταν ο διαιτητής στη γνωστή διαφωνία της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, όταν αυτοί διεκδικούσαν, ο καθένας για τον εαυτό του, την προστασία της Αθήνας. Η κρίση θα γινόταν με βάση το δώρο που ο κάθε θεός θα πρόσφερε στην Αττική. Ο Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του το βράχο πάνω στην Ακρόπολη και έκανε να αναβλύσει νερό, ενώ η Αθηνά έκανε να φυτρώσει μια ελιά.
Ο Κέκροπας, που κατά την παράδοση απέκτησε από την Άγραυλο τρεις θυγατέρες, την Έρση, την Άγραυλο και την Πάνδροσο, λατρευόταν από τους Αθηναίους και υπήρχε ηρώο αφιερωμένο στο όνομά του στο Ερεχθείο της Ακρόπολης.
Η λατρεία του όμως συναντιέται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, έξω από την Αττική, στη Βοιωτία, την Εύβοια, τη Μακεδονία, τη Θράκη κ.α.
Ένας άλλος μύθος λέει πως ο Κέκροπας πέθανε χωρίς να αφήσει παιδιά και τον διαδέχτηκε ο Εριχθόνιος, άλλος αθηναϊκός ήρωας αυτός, γιός της Γής από τον Ήφαιστο.
