(ΓΝΩΣΗ)
Ανθρώπινος τύπος, σκελετός του οποίου βρέθηκε για πρώτη φορά το 1856 σε ένα σπήλαιο στην κοιλάδα του ποταμού Νεάντερ της Γερμανίας, κοντά στο Ντίσελντορφ. . . .
Ο σκελετός αυτός έμοιαζε ανθρώπινος, [GLi]παρουσίαζε όμως και ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δε συναντιούνται σε καμιά σύγχρονη ανθρώπινη φυλή.
Γι’ αυτό θεωρήθηκε νέο είδος, διαφορετικό από τον άνθρωπο τον σοφό (Homo Sapiens), στο οποίο ανήκουν οι σύγχρονοι άνθρωποι.
Επειδή τα χαρακτηριστικά του σκελετού αυτού φαίνονταν χοντροκομμένα και πρωτόγονα, προτάθηκε και το όνομα Άνθρωπος ο πρωτογενής (Homo Primigenius).
Στη σύγχρονη εποχή υπάρχει και η άποψη ότι ο άνθρωπος του Νεάντερταλ θεωρείται υπο-είδος του Homo sapiens (Homo sapiens neanderthalensis).
Αργότερα παρόμοιοι σκελετοί βρέθηκαν σε πολλά μέρη της Ευρασίας και Αφρικής, γι’ αυτό το όνομα «Νεάντερταλ» έχει γενικευτεί και χαρακτηρίζει όλους τους πρωτόγονους ανθρώπους που [GLi]εμφανίστηκαν πριν από 250.000 χρόνια και έζησαν διασκορπισμένοι σ’ όλο τον παλιό κόσμο εκτός από την Αυστραλία.
Οι Νεαντερτάλιοι εξαφανίστηκαν στις αρχές του τελευταίου παγετώνα (Riss Wurm) πριν 50. 000 χρόνια περίπου.
Σκελετοί που βρέθηκαν στην Παλαιστίνη και αντιστοιχούν σ’ αυτή την εποχή, έχουν χαρακτηριστικά ανάμεικτα, πράγμα που μας κάνει να πιστεύουμε ότι οι δύο ανθρώπινοι κλάδοι συναντήθηκαν και αναμείχτηκαν και τελικά οι Νεαντερτάλιοι χάθηκαν, επειδή, κατά μια άποψη, δεν κατόρθωσαν να συναγωνιστούν με επιτυχία τους περισσότερο εξελιγμένους συγγενείς τους.
Οι Νεαντερτάλιοι ήταν μικρού αναστήματος (1,50- 1,60 μ.) και όπως φαίνεται από τα αποτυπώματα των μυών πάνω στα οστά, είχαν σώμα μυώδες και ρωμαλέο.
Το κεφάλι τους ήταν ογκώδες, κάπως δυσανάλογο προς το υπόλοιπο σώμα, με κοντό λαιμό.
Ο θόλος του κρανίου πολύ χαμηλός, πλατυσμένος και φαρδύς, το μέτωπο ψηλό, με κλίση προς τα πίσω, η μύτη πλατιά και τα υπερόφρυα τόξα τονισμένα.
Οι γνάθοι ήταν πολύ ισχυρές και προεξείχαν.
Το πίσω μέρος του κρανίου παρουσίαζε ένα εξόγκωμα, που λέγεται κόρυμβος.
Η χωρητικότητα της κρανιακής κάψας κυμαινόταν από 1200-1700 κυβ. εκ., δηλαδή μερικές φορές ξεπερνούσε και αυτή του σύγχρονου ανθρώπου.
Από τα αποτυπώματα του εγκεφάλου στο εσωτερικό της κρανιακής κάψας βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ εγκεφάλου Νεαντερτάλιων και Homo Sapiens.
Από την εξέταση της σπονδυλικής στήλης και του ινιακού τρήματος του κεφαλιού, δηλαδή του σημείου όπου[GLi] στηρίζεται το κεφάλι πάνω στη σπονδυλική στήλη, καταλαβαίνουμε ότι οι Νεαντερτάλιοι βάδιζαν όρθιοι, αλλά το κεφάλι τους έγερνε προς τα εμπρός.
Οι αναλογίες των μελών είναι εντελώς ανθρώπινες.
Τα κάτω άκρα παρουσιάζονται σχετικά κοντά και τα κνημαία οστά έχουν μια χαρακτηριστική κύρτωση.
Οι σκελετοί Νεαντερτάλιων που βρέθηκαν συνοδεύονταν συνήθως από όπλα και εργαλεία που δείχνουν μια σημαντική πολιτιστική στάθμη, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν ανθρώπινα όντα με την ευρύτερη έννοια του όρου.
Η εξέλιξη της τεχνικής των Νεαντερτάλιων καταλαμβάνει όλη τη μέση παλαιολιθική εποχή. Πρόκειται για τεχνική επεξεργασία θραυσμάτων, δηλαδή κομματιών από μεγάλες πυριτικές πέτρες, με τα οποία κατασκεύαζαν αιχμές, ξέστρα, κοπίδια και βελόνες. Από σκελετό ανθρώπου του Νεάντερταλ, που βρέθηκε στο σπήλαιο Chapelle Aux Saints της Γαλλίας μέσα σε τάφο, γίνεται φανερή η συνήθεια της ταφής των νεκρών.
Οι Νεαντερτάλιοι ζούσαν σε ομάδες, είχαν οικογενειακή ζωή, κατοικούσαν σε σπηλιές, ασχολούνταν με το κυνήγι, [GLi]χρησιμοποιούσαν όπλα και εργαλεία και γνώριζαν τη χρήση της φωτιάς.
Για την ξαφνική τους εξαφάνιση δόθηκαν πολλές ερμηνείες.
Ένα κρανίο ανθρώπου του Νεάντερταλ ανακαλύφθηκε και στην Ελλάδα στο σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής.
Το κρανίο αυτό, που βρέθηκε σε πολύ καλή κατάσταση, είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα σ’ όλον τον κόσμο και είναι τοποθετημένο στο μουσείο παλαιοντολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
