(Ζωολογίας – Ψαριών)
Μεγάλο θαλάσσιο ψάρι (Xiphias gladius) της οικογένειας Ξιφιίδες, τάξη Περκόμορφα.
Χαρακτηριστική είναι η μεγάλη προέκταση της πάνω σιαγόνας του, που σχηματίζει ένα μακρύ σπαθί πλατύ, με κοφ[Gli]τερές ακμές και μυτερό.
Ο ξιφίας έχει στόμα μεγάλο με ψιλά βελουδωτά δόντια.
Έχει ένα μόνο ραχιαίο πτερύγιο, που στα ηλικιωμένα άτομα χωρίζεται στα δύο.
Το ουραίο είναι σαν μισοφέγγαρο και όλα τα άλλα πτερύγιά του έχουν σχήμα δρεπανιού.
Το χρώμα του στη ράχη είναι σταχτί-βαθυγάλανο και στο υπόλοιπο σώμα ασημί.
Το μήκος του φτάνει ως τα 5 μ., το βάρος του τα 500 κιλά και μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα ως 100 χλμ. την ώρα.
[Από άλλες μετρήσεις που έγιναν έφθανε σε κιλά από 150 έως και τα 500 κιλά. Το δε μήκος του είναι από 4 έως και τα 5 μέτρα.]
Με το σπαθί του μπορεί να τρυπά βάρκες και ξύλινα πλοία, αλλά δεν έχει εξακριβωθεί αν το κάνει αυτό από επιθετική διάθεση ή τυχαία, μην μπορώντας να ανακόψει έγκαιρα τη μεγάλη ταχύτητά του.
Έχει κρέας κόκκινο, τρυφερό και πολύ νόστιμο.
Ζει μοναχικά και σπάνια κατά ζεύγη.
Είναι ψάρι της Μεσογείου, αρκετά συχνό στις ελληνικές θάλασσες, αλλά πιο συχνό γύρω από τη Σικελία.
Ψαρεύεται κυρίως στο στενό της Μεσσήνης.
Ψαρεύεται στην χώρα μας με ειδικές ιχθυοπαγίδες (νταλιάνια), όπως αυτές που είναι εγκατεστημένες έξω από τα Μέθανα.