Θεότητες που συνδέονταν με τη θρησκεία της φωτιάς.
Η λατρεία τους είχε εξαπλωθεί από τους αρχαιότατους χρόνους στα παράλια της Τρωάδας και στα νησιά της Θρακικής θάλασσας.
Κατά τον Φερεκύδη και τον Ησίοδο οι Κάβειροι ήταν γιοι του Ήφαιστου και της κόρης του Πρωτέα Καβείρας.
Επειδή τα [GLi]νησιά Λήμνος, Ίμβρος και Σαμοθράκη ήταν αφιερωμένα ειδικά σ’ αυτούς, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι οι αντιλήψεις των κατοίκων συσχέτιζαν την καταγωγή τους με τη θάλασσα, που προσωποποιεί ο Πρωτέας, και ταυτόχρονα με τη φωτιά των εγκάτων της Γης, δηλ. με τον Ήφαιστο, που ήταν η κυριότερη θεότητά τους.
Οι ενδείξεις αυτές κατατάσσουν τους Καβείρους στους αρχαίους δαίμονες των ηφαιστείων του Θρακικού πελάγους.
Η λατρεία τους μεταφέρθηκε από τη Φρυγία στην Τροία και στα θρακικά νησιά, όπου ο βωμός τους χτιζόταν κοντά στο βωμό του Ήφαιστου.
Στη Λήμνο οι Κάβειροι έπαιζαν το ρόλο που οι Κύκλωπες διαδραμάτιζαν στη Σικελία.
Ήταν δηλαδή ειδικοί στη χαλκουργική τέχνη.
Στη Θεσσαλονίκη διατήρησαν αυτόν το χαρακτήρα και στα νομίσματα της πόλης αυτής βλέπουμε έναν Κάβειρο, ο οποίος κρατά στο χέρι ή φέρει στον ώμο σφύρα, που είναι διακριτικό σημείο του επαγγέλματός του.
Ένας άλλος χαρακτήρας των Καβείρων τους φέρνει κοντά στον Προμηθέα και τους κατατάσσει τελικά στον κύκλο των θεοτήτων της φωτιάς.
Επειδή όμως εκτελούν το έργο τους από τα βάθη του ωκεανού ή από τα έγκατα της Γης, ουσιαστικά πρέπει να θεωρηθούν υποχθόνιοι δαίμονες.
Τρία από τα ονόματα των Καβείρων που μας σώθηκαν:
Αξίερως, Αξιόκερσα, Αξιόκερσος θεωρούνται πραγματικά ταυτόσημα με τα ονόματα των θεών του κάτω κόσμου: Δήμητρα, Περσεφόνη και Άδης.
Επιμέλεια Άρθρου : Γεώργιος Λυμπερόπουλος