ΟΡΙΣΜΟΣ : Κεραυνός λέγεται η ηλεκτρική εκκένωση ανάμεσα σε ένα σύννεφο και τη Γη.
Η Γη μοιάζει με τεράστιο συσσωρευτή, που χρειάζεται συνέχεια να φορτίζεται με ρεύμα. Όταν δεν υπάρχουν σύννεφα, ο ηλεκτρισμός κινείται από την αρνητικά φορτισμένη Γη προς τα θετικά[GLi] φορτισμένα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Την κίνηση αυτή εξουδετερώνουν τα κεραυνοφόρα σύννεφα, που μαζεύουν τα φορτία που χάνει η Γη. Το φορτίο ενός σύννεφου μπορεί να είναι εκατό εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από το φορτίο της Γης.
Μόλις γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στο σύννεφο και τη Γη από τη ροή των ηλεκτρονίων, σχηματίζεται ο κεραυνός και μεταφέρονται προς τη Γη τα αρνητικά φορτία. Για τη δημιουργία[GLi] του κεραυνού είναι απαραίτητη διαφορά δυναμικού ανάμεσα στο σύννεφο και τη Γη από 100 μέχρι 1000 MV (μεγαβόλτ), ενώ η ένταση του ρεύματος στο σπινθήρα είναι της τάξης των 20.000 αμπέρ.
Στα μάτια μας οι κεραυνοί φαίνονται σαν μια απλή, εκτυφλωτική λάμψη. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως υπάρχουν δύο τουλάχιστον ηλεκτρικές εκκενώσεις στην ίδια τροχιά και μερικές φορές φτάνουν τις 40. Η χρονική διαφορά τους είναι ανάμεσα στα 5·10-4 και 0,01 δευτερόλεπτα, ενώ η συνολική διάρκεια της λάμψης του κεραυνού υπολογίζεται σε 1/5 του δευτερολέπτου περίπου. Το μέσο μήκος του κεραυνού φτάνει τα 2-3 χλμ., ενώ το 75% της ενέργειάς του χάνεται σαν θερμότητα, που αυξάνει τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά μήκος της διαδρομής του μέχρι 15.000° C.
Η δυνατή βροντή, που παράγεται με την έκρηξη του κεραυνού, οφείλεται στην απότομη εκτόνωση της αέριας μάζας της περιοχής, όπου συμβαίνει η εκκένωση, καθώς και στην απότομη αύξηση της θερμοκρασίας.
Η σύγχρονη τεχνολογία πέτυχε τη δημιουργία «παγίδων» για κεραυνούς.
Ο κεραυνός παγιδεύεται από έναν αριθμό ειδικών οργάνων, τους κεραυνοχρονογράφους, οι οποίοι[GLi] παίρνουν τα «δακτυλικά αποτυπώματα», τη φωτογραφία και το «επισκεπτήριο» των κεραυνών, με αποτέλεσμα να έχουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για τη φύση και την ενέργειά τους.
Για την προστασία των κτιρίων και των κατασκευών από την καταστροφική δράση των κεραυνών χρησιμοποιούνται ειδικές διατάξεις που λέγονται αλεξικέραυνα.
