(Λαογραφία)
Η αυτονόητη σημασία που έχει το νερό για την ίδια τη ζωή του ανθρώπου, φυσικό ήταν να δημιουργήσει πολλές δοξασίες και εθιμικές ενέργειες γύρω από αυτό, ιδίως στη σκέψη και τη φαντασία ομάδων που βρίσκονταν ακόμα σε ένα[GLi] προεπιστημονικό στάδιο.
Μύθοι και εκδοχές για το Νερό
Ιδιαίτερη σημασία έχει το αμίλητο (ή βουβό, άλαλο) νερό και το αθάνατο. Αμίλητο είναι το νερό που μεταφέρεται από την πηγή του με απόλυτη σιγή, προφανώς για να μην ενοχληθεί το στοιχείο, το οποίο, όπως πιστεύεται, ενοικεί στην πηγή και έτσι να διατεθεί ευνοϊκά σε όποιον θα χρησιμοποιήσει το νερό. Την Πρωτοχρονιά ήταν παλιότερα διαδομένη η συνήθεια, ιδίως στον αγροτικό χώρο, να φέρνουν αμίλητο νερό νωρίς το πρωί στο σπίτι, αφού είχαν αφήσει προηγουμένως στην πηγή ξερούς καρπούς και γλυκίσματα, ως προσφορά σε αυτήν.
Στη συνέχεια έριχναν το νερό αυτό μέσα στο σπίτι με την ευχή «όπως τρέχει το νερό, να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι».
Το αθάνατο νερό, που φέρνει την αθανασία σε όποιον το πιει, είναι συνηθισμένο στοιχείο στα λαϊκά παραμύθια και σε πολλές παραδόσεις. Βάση της αντίληψης αυτής είναι η σημασία που έχει το νερό για τη ζωή και η μαγική γενικά δύναμη που αποδίδουν σ’ αυτό οι άνθρωποι. Παράλληλη επίσης ιδέα στη λαϊκή παράδοση είναι τα ιαματικά νερά ή ο ιερός χαρακτήρας που αποδίδεται σε διάφορες πηγές αφιερωμένες συνήθως στην αγία Παρασκευή, που θεωρείται θεραπεύτρια[GLi] των παθήσεων των ματιών.
Χαρακτηριστική είναι επίσης η επωνυμία της Παναγίας ως Ζωοδόχου Πηγής.
Σύμφωνα με μια παράδοση οι αδερφές του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήπιαν το αθάνατο νερό που προοριζόταν γι’ αυτόν και έγιναν αθάνατες.
Στα παραμύθια η μεταφορά του αθάνατου νερού είναι συνηθισμένο στοίχημα ή άθλος του ήρωα.
Το νερό που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο για πιόσιμο, πρέπει να είναι διαυγές, καθαρό, άχρουν, δροσερό, χωρίς μικρόβια, χωρίς πολλά διαλυμένα άλατα και χωρίς δηλητηριώδεις ουσίες. Γι` αυτό προτείνεται τα νερά καθαρών πηγών, κλειστών κι εξασφαλισμένων υδραγωγείων και πηγαδιών.
Τα φυτά δεν είναι βέβαια τόσο ευαίσθητα στην ποιότητα του νερού. Η έλλειψη όμως νερού, έστω ακόμη και λίγων ωρών[GLi] φέρει στα περισσότερα φυτά τον θάνατο.
